Nachtzweten of hyperhidrose wordt gedefinieerd als aanhoudend zweten in bed. Het zorgt ervoor dat de lakens of de pyjama met zweet zijn doorweekt. Daarnaast treed het onafhankelijk van omgevingsfactoren op, zoals een te warme slaapkamer.
Word je regelmatig wakker met doorweekte lakens? Nachtelijk zweten is een veel voorkomende ervaring voor veel mensen, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn.
Er is veel dat je kunt doen om de slaapervaring koeler en meer – zo niet volledig – zweetvrij te maken. Maar voordat je nachtzweten kunt stoppen, is het belangrijk om eerst vast te stellen wat de oorzaak is.
Wat veroorzaakt nachtzweten?
Nachtelijk zweten kan verschillende oorzaken hebben, waarvan sommige gunstiger zijn dan andere. Echt nachtzweten – of hyperhidrose – wordt gedefinieerd als aanhoudend zweten dat:
- je lakens en / of pyjama doordrenkt,
- de slaap verstoort, en
- gebeurt onafhankelijk van omgevingsfactoren, zoals een te warme slaapkamer.
Dat laatste deel is belangrijk. Het kan het verschil betekenen tussen nachtzweten dat goedaardig is en ‘kwaadaardig’. Goedaardig betekent dat het vrij gemakkelijk kan worden behandeld. Kwaadaardig nachtelijk zweten is een symptoom van iets ernstigers en kost meer moeite om op te lossen.
Bekijk de onderstaande lijst om te zien wat je in jouw situatie zou kunnen verklaren en kijk of je je zorgen moet maken over wat je ’s nachts laat zweten.
Heb je last van hyperhidrose?
| Eigenlijk geen nachtzweten | Oorzaken van hyperhidrose |
|---|---|
| Te warme nachtkleding of beddengoed | Menopauze |
| Te warme temperatuur van de slaapkamer | Hormonale onevenwichtigheden |
| Tijdelijke ziekte, zoals een verkoudheid | Obesitas |
| Onbehandelde slaapapneu | |
| Angststoornissen | |
| Kanker | |
| Medicijnen | |
| Hypoglycemie | |
| Infecties | |
| Zwangerschap |
Vervolgens bekijken we deze allemaal om beurten en leggen we uit hoe ze bijdragen aan nachtzweten.
Eigenlijk geen nachtzweten
Laten we eerst drie omgevingsfactoren bekijken die zweten in bed kunnen veroorzaken, maar niet worden herkend als nachtzweten.
1. Te warme nachtkleding of beddengoed
Als je in de zomer een pyjama draagt of met meerdere lagen zwaar beddengoed slaapt, mag het geen verrassing zijn als je zwetend wakker wordt.
Het is zelfs het beste als je naakt slaapt om een goede thermoregulatie te garanderen. Thermoregulatie is een mooie manier om te zeggen dat het lichaam werkt om een constante lichaamstemperatuur te behouden.
Je thermoregulatie is gekoppeld aan je inwendige klok: je lichaam koelt van nature een beetje af terwijl je slaapt en stijgt gedurende de dag lichtjes om je een energieboost te geven.
Je lichaam moet wat koeler zijn om te slapen, en naakt slapen helpt dit afkoelingsproces. Als je iets moet dragen, draag dan alleen sokken.
2. Te warme temperatuur van de slaapkamer
Net als warme kleding kan het hebben van een te hoge kamertemperatuur ervoor zorgen dat je ’s nachts gaat zweten en je de slaap onderbreekt.
Slaapdeskundigen raden aan om de thermostaat in te stellen op een koele temperatuur van rond de 15 tot 17 graden. Het is veel cooler dan je denkt! Voor lucide dromen is een koelere temperatuur zelfs beter.
3. Ziekte
Wanneer we af en toe last hebben van verkoudheid of koorts, gaat het immuunsysteem van het lichaam in een hogere versnelling om ons te helpen weer gezond te worden. Dit omvat vaak het verhogen van onze lichaamstemperatuur, wat kan leiden tot nachtzweten.
In alle drie deze gevallen moet het nachtelijk zweten verdwijnen zodra je nachtkleding of beddengoed verwisselt. Ook kan de thermostaat aanpassen helpen. Of natuurlijk bij herstel van de ziekte. Als het nachtzweten aanhoudt, kan dit komen door een onderliggende gezondheidstoestand.
Gezondheidsomstandigheden die nachtelijk zweten veroorzaken
Als je regelmatig wakker wordt met doorweekte lakens, heb je last van nachtelijk zweten. Dit is wat het zou kunnen veroorzaken.
1. Menopauze
De menopauze is dankzij opvliegers een van de belangrijkste oorzaken van nachtelijk zweten voor vrouwen. Opvliegers ontstaan door fluctuerende hormoonspiegels. Deze verhogen de adrenaline en lichaamstemperatuur. Hierdoor kan de slaper wakker worden en dit kan nachtelijk zweten veroorzaken.
De menopauze is een van de belangrijkste oorzaken van nachtzweten bij vrouwen.
2. Hormonale onevenwichtigheden
Net als bij de menopauze kunnen andere hormonale stoornissen of onevenwichtigheden zweten als bijwerking hebben.
Zo kunnen de hormonale onevenwichtigheden die verband houden met zwangerschap nachtzweten veroorzaken. Veel voorkomende hormonale stoornissen geassocieerd met nachtelijk zweten zijn hyperthyreoïdie, carcinoïdsyndroom en feochromocytoom.
3. Obesitas
Te zwaar zijn voegt isolatie toe die het voor uw lichaam moeilijk maakt om goed te thermoreguleren terwijl je slaapt. Dit veroorzaakt nachtelijk zweten. Obesitas is ook een risicofactor voor obstructieve slaapapneu, die, indien onbehandeld, gepaard kan gaan met nachtzweten.
4. Onbehandelde slaapapneu
Obstructieve slaapapneu is een ademhalingsstoornis waardoor je tijdelijk stopt met ademen tijdens de slaap. Dit resulteert in een verstikkend, hijgend of snurkgeluid. De aanbevolen behandeling is CPAP- of BIPAP-therapie, waarbij personen tijdens het slapen een masker dragen dat is aangesloten op een luchtmachine.
Zonder CPAP- of BIPAP-therapie kan slaapapneu ’s nachts zweten veroorzaken. Hoewel onderzoekers niet precies weten waarom, suggereert een hypothese dat een verhoogde bloeddruk door zuurstofgebrek zweten kan veroorzaken.
Een onderzoek toonde aan dat meldingen van nachtelijk zweten driemaal hoger waren bij personen die zich niet aan hun PAP-therapie hielden zoals voorgeschreven.
5. Angststoornissen
Mensen met angststoornissen leven met een chronisch geactiveerd zenuwstelsel. Hun angst is niet alleen mentaal of emotioneel – het komt ook tot uiting in fysieke symptomen.
Nachtzweten zijn een veel voorkomend fysiek symptoom van angst. Dit komt door de nervus vagus, die veel lichamelijke processen regelt – zoals temperatuur, spijsvertering en hartslag – en gemakkelijk wordt beïnvloed door onze mentale toestand.
6. Kanker
Nachtzweten kan een vroeg waarschuwingssignaal zijn voor sommige vormen van kanker, met name lymfoom, leukemie, prostaatkanker of schildklierkanker.
Hoewel nachtelijk zweten niet op zichzelf staat. Als je kanker hebt, zie je waarschijnlijk ook andere symptomen.
7. Medicijnen
Veel medicijnen, waaronder antidepressiva, vrij verkrijgbare medicijnen tegen koorts, chemotherapie en psychotrope medicijnen, kunnen nachtelijk zweten als bijwerking veroorzaken.
8. Hypoglycemie
Hypoglykemie of een lage bloedsuikerspiegel kan nachtzweten als bijwerking hebben. Mensen die insuline gebruiken om hun diabetes te behandelen ervaren ’s nachts vaak een daling van de bloedsuikerspiegel, wat leidt tot nachtelijk zweten.
9. Infecties
Nachtzweten is een veel voorkomende bijwerking van veel infecties, waaronder tuberculose, hiv en andere bacteriële infecties zoals brucellose.
10. Zwangerschap
De hormonale veranderingen die tijdens de zwangerschap optreden, leiden soms tot een reeks vreemde symptomen. Hieronder vallen slaapproblemen zoals nachtelijk zweten. Dit symptoom is niet gevaarlijk en komt zeer vaak voor bij ongeveer 35% van de vrouwen tijdens de zwangerschap en 29% van de vrouwen in de weken na de bevalling. Zweten is ook een manier voor het lichaam om vocht dat het vasthoudt te verminderen.
De meeste vrouwen vinden verlichting door middel van eenvoudige huismiddeltjes. Overweeg een airco voor de slaapkamer te gebruiken of een ventilator aan te schaffen en zorg ervoor dat je veel water drinkt om gehydrateerd te blijven.
Wat te doen tegen ‘s nachts zweten – of nachtzweten stoppen?
Helaas, als je een van de bovenstaande aandoeningen hebt, kun je waarschijnlijk af en toe ‘s nachts zweten. Er is ook goed nieuws. Er zijn veel technieken die je kunt proberen om zowel de intensiteit als de frequentie van nachtzweten te minimaliseren.
1. Verlaag de temperatuur in de slaapkamer
Zoals we hierboven al zeiden, is de ideale temperatuur in de slaapkamer ergens rond de 16 graden. Mocht je het warmer hebben door een gezondheidstoestand, zet de temperatuur dan nog net wat lager.
2. Koop een ventilator voor de slaapkamer
Voeg een luchtig gevoel toe aan die koelere temperatuur door te slapen met een tafelventilator, plafondventilator of beide.
3. Slaap naakt
Hoe minder lagen je aan hebt, hoe minder warm je zult zijn. Naakt slapen wordt ook ondersteund door de wetenschap – je lichaam kan je temperatuur beter reguleren en voorkomen dat het te warm of te koud wordt.
Als je je ongemakkelijk voelt om volledig naakt te slapen, draag dan lichte, losse kleding gemaakt van ademende materialen.
4. Gebruik minder beddengoed
Stop niet bij je pyjama. Slaap ook met minder beddengoed. Kies voor het beddengoed dat van ademend linnen of katoen is gemaakt.
5. Investeer in een koel matras
Sommige matrassen slapen koeler dan andere. Blijf uit de buurt van bedden met traagschuim, die lichaamswarmte vasthouden. Kies in plaats daarvan voor latex-, binnenvering- of hybride bedden met verkoelende comfort lagen van gel of koper. Deze bedtypes doen het ook beter bij het verdelen van warmte, met behoud van een koeler slaapoppervlak.
Voor nog meer koelte kun je verkoelende matrasbeschermers en kussens gebruiken.
6. Verminder stress
Stress heeft impact op nachtzweten. Het lijkt misschien alsof het niets met slaap te maken heeft, maar chronisch gestrest zijn zet je zenuwstelsel in overdrive. Een deel van die overdrive-reactie omvat het verhogen van de lichaamstemperatuur. Hierdoor krijg je energie om adequaat te reageren op fysieke bedreigingen.
Door het stressniveaus in het algemeen – overdag en ’s nachts – te verlagen kan het lichaam letterlijk en figuurlijk ‘afkoelen’. Gun jezelf overdag een pauze, neem yoga of aromatherapie en luister naar rustgevende muziek als onderdeel van de bedtijd routine.
7. Eet goed
Net als je kleding, voegt extra lichaamsgewicht lagen toe die je lichaam opwarmen en het vermogen van je lichaam om te thermoreguleren te verstoren. Een gezond dieet kan je helpen in vorm te blijven (of indien nodig af te vallen).
8. Eet niet teveel pittig eten
Deze voedingsmiddelen smaken heet omdat ze heet zijn. Vermijd deze tijdens het diner en snacks ’s avonds, om te voorkomen dat ze je lichaam opwarmen voor het slapen gaan.
9. Drink niet voor het slapengaan
Alcohol kan slaperigheid veroorzaken, maar terwijl je slaapt, verdwijnen de effecten van de alcohol. Je lichaam reageert met een snelle temperatuurstijging, waardoor je eerder wakker wordt dan je wilt en mogelijk nachtelijk zweten veroorzaakt.
10. Bewaar drankjes bij het bed
Drink voordat je gaat slapen een glas koud water. Bewaar een icepack of ijsblokjes op je nachtkastje, zodat je jezelf snel kunt afkoelen als je wakker wordt. Een ander alternatief is een verkoelende spray om op je gezicht en hals te deppen.
Wanneer naar de dokter voor nachtzweten
Meestal verdwijnt het nachtelijk zweten zodra een persoon veranderingen aanbrengt in zijn nachtkleding of slaapkamer.
Als nachtzweten aanhoudt is het misschien tijd om naar een arts te gaan. Ze kunnen de onderliggende aandoening diagnosticeren, wat de juiste behandeling zal dicteren.
Houd voor de afspraak een slaapdagboek bij waarin je de frequentie van het nachtzweten noteert. Geef ook informatie over jouw slaapschema en dieet. De arts zal deze vragen stellen en het slaapdagboek zorgt ervoor dat je er klaar voor bent ze te beantwoorden!